Wetenschapper ontdekt per ongeluk kankerbehandeling waar geen operatie voor nodig is
Een wetenschapper die haar collega's wilde helpen door de herrie in het lab te verminderen, stuitte op een compleet nieuwe manier om kanker te behandelen, zonder operatie.
Begin jaren 2000 werkte Zhen Xu aan de Universiteit van Michigan aan een manier om zieke weefsels te vernietigen met geluidsgolven. Ze voerde haar experimenten uit op varkensharten. Maar er was één probleem: de herrie die haar apparatuur maakte was zo irritant dat collega's in het lab begonnen te klagen.
Xu besloot haar labgenoten een plezier te doen. Ze verhoogde de frequentie van de geluidsgolven, waardoor ze niet meer hoorbaar waren. Deze hogere frequentie bleek véél effectiever. Xu, inmiddels professor biomedische technologie, kon het nauwelijks geloven toen de methode opeens een stuk weefsel kapotschoot in slechts tientallen seconden.
Haar ontdekking, histotripsie genoemd, maakt inmiddels furore als een nieuwe manier om kanker te behandelen. Het werkt zo: ultrasone geluidsgolven worden gebundeld op een piepklein gebied van de tumor. Deze krachtige golven creëren microscopische belletjes die razendsnel opzwellen en weer inklappen. Die belletjes scheuren het tumorweefsel letterlijk uit elkaar. Het grote voordeel? Er komt geen mes aan te pas. De behandeling is snel en patiënten kunnen meestal dezelfde dag nog naar huis.
In 2023 gaf de Amerikaanse gezondheidsautoriteit dan ook groen licht voor het gebruik van de methode bij leverkanker. Een jaar later volgde ook het Verenigd Koninkrijk. Een kleine laat veelbelovende cijfers zien: bij 95 procent van de levertumoren werkte de behandeling.
De methode heeft wel beperkingen. Botten kunnen het geluid blokkeren en in organen met veel lucht (zoals de longen) werkt het niet. Ook is er nog weinig data over de effectiviteit op lange termijn. De tijd zal uitwijzen of histotripsie wel degelijk waardevol kan zijn, maar de eerste data doen voorlopig denken van wel.
Vijf Nederlanders mogen van de rechter niet stemmen
In Nederland wonen vijf mensen van wie het kiesrecht door de rechter is ontnomen, meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken. In 2016 waren dat er nog 56 en in 2019 ging het om 25 mensen. Als het kiesrecht van een persoon is ontnomen, mag diegene niet stemmen en ook niet gekozen worden.
De Kiesraad meldt dat als de rechter iemand veroordeelt tot een vrijheidsstraf van ten minste één jaar, dan kan als bijkomende straf het kiesrecht worden ontnomen. Dat mag alleen bij bepaalde misdrijven die te maken hebben met terrorisme of met de verkiezingen, zoals het opzettelijk gebruiken van een vervalste stempas. De ontzetting uit het kiesrecht duurt net zo lang als de aanvankelijk opgelegde vrijheidsstraf, en is dus niet per se voor de rest van iemands leven.
Waarom van de huidige vijf Nederlanders het kiesrecht is ontnomen, wordt niet bekendgemaakt. Het feit dat het aantal mensen zonder kiesrecht afneemt, ligt aan de historische context en veranderende wetgeving. Zo werden er volgens het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies na de Tweede Wereldoorlog speciale tribunalen opgezet om voormalige NSB-leden en andere collaborateurs te berechten. Onderdeel van de straf was ontneming van het kiesrecht en die zou aan tienduizenden mensen zijn opgelegd.
In 1983 werd de grondwet herzien en sindsdien gelden er veel meer voorwaarden om iemand het kiesrecht te ontzeggen. Voor die tijd verloor iemand die was veroordeeld tot een gevangenisstraf van meer dan een jaar automatisch zijn kiesrecht. Een groot aantal gedetineerden mocht dus niet stemmen of verkozen worden.
Peruaanse bisschop ontmaskerd na liefdesschandaal met 17 minaresssen
De rooms-katholieke bisschop van Juli, Ciro Quispe López (51), is verwikkeld geraakt in een grootschalig schandaal nadat 17 vermeende minnaressen werden ontdekt. De affaire kwam aan het rollen toen enkele vrouwen elkaars bestaan ontdekten, wat bijna tot een handgemeen leidde. López legde daarop zijn functie neer en dient zijn ontslag in bij paus Leo. Alweer een voorbeeld van de relatie tussen mannenmacht en seks.
Het Vaticaan startte een officieel onderzoek waarbij drie van de vrouwen én de schoonmaakster van de bisschop werden gehoord. De schoonmaakster gaf cruciale details over wat ze in zijn slaapkamer aantrof. Volgens de Peruaanse journaliste Paola Ugaz, die inzage kreeg in het onderzoeksdossier, speelde jaloezie tussen de minnaressen een grote rol in de onthulling. "Het leek een soap, maar het bracht ook een ernstig geval van machtsmisbruik aan het licht," aldus Ugaz. Veel vrouwen durfden niet naar voren te komen uit angst voor de bisschop. Dergelijke kerkelijke onderzoeken volgen strikte protocollen en kunnen maanden duren.
Naast de sexschandalen wordt López ook verdacht van het verduisteren van kerkelijke gelden. Stoelen uit een kerk zouden zijn gebruikt in een kippenrestaurantketen waarin hij financiële belangen had. Tevens beweerden leden van de inheemse Aymara-gemeenschap dat hij VN-geld had misbruikt. Pas na zware druk gaf hij dat geld terug, iets wat zelden voorkomt in Peru. Het schandaal heeft grote impact op de lokale parochie en de Aymara-gemeenschap.
Paus Leo is goed bekend met corruptieschandalen binnen de Peruaanse kerk. Voor zijn aanstelling werkte hij twintig jaar in Peru en deed onderzoek naar seksueel misbruik binnen de religieuze orde Sodalitium Christianae Vitae. Zijn jarenlange ervaring in het land maakt hem bijzonder geschikt om deze zaak te beoordelen. Zowel hij als onderzoeksjournalist Paola Ugaz zijn wel vaker doelwit van intimidatiecampagnes, maar blijven strijden voor transparantie.